Śliwa

Śliwa to drzewo z rodziny różowatych (Rosaceae Juss). Jest chętnie uprawianym gatunkiem, ponieważ jej owoce są smaczne, zdrowe i wartościowe, a sama uprawa dość prosta. Śliwki korzystnie wpływają na nasze zdrowie, zawierają wiele witamin, między innymi A, C, E, B6, K i PP. Dodatkowo, bogate są w błonnik i mikroelementy, takie jak magnez, potas, żelazo, fosfor i bar. Mają również działanie przeciwutleniające, zawierają wiele antyutleniaczy, takich jak taniny, flawonoidy, hesperydyny czy kwas ferulowy. Zawarte w śliwkach pektyny usprawniają perystaltykę jelit i regulują gospodarkę kwasów żółciowych, dzięki czemu wspomagają usuwanie resztek pokarmów z organizmu. Dlatego są bardzo przydatne w odchudzaniu. Spożywanie śliwek pomaga zapobiegać miażdżycy, reguluje ciśnienie krwi, a dzięki zawartości magnezu i witaminy B6 - pozytywnie wpływa też na nasz układ nerwowy. Owoce te działają dobrze na trawienie, zapobiegają zaparciom i dzięki temu chronią nas przed rakiem jelita grubego. Śliwki korzystnie wpływają na naszą urodę. Zawarta w nich witamina C uszczelnia naczynia krwionośne, natomiast witamina K wpływa na procesy krzepnięcia krwi, dzięki czemu pomaga zapobiegać uwidacznianiu się naczyń krwionośnych na skórze. Przeciwutleniacze hamują procesy starzenia się, opóźniają więc powstawanie zmarszczek.

Śliwki to owoce bardzo popularne i chętnie używane w polskiej kuchni. Poszczególne ich rodzaje mają różną ilość kalorii, w zależności od odmiany w 100 gramach może ich być od 50 do 120. Owoce można spożywać na surowo lub używać do wielu dań lub przetworów. Nadają się do pierogów czy knedli, można robić z nich sosy i marynaty do mięs, są również doskonałym dodatkiem do ciast. Przygotowuje się z nich dżemy, powidła i kompoty. Ze śliwek można przyrządzić nalewki, na przykład śliwowicę. Śliwki można także suszyć - w tej postaci mają pięć razy więcej błonnika niż surowe.

Odmiany

W naszym kraju w uprawie dominują głównie odmiany śliwy domowej i mniej popularne odmiany śliwy japońskiej. Różnią się kształtem, kolorem i wielkością. Są zarówno odmiany o owocach podłużnych, jak i kulistych, o kolorach od żółtego, przez różowe do fioletowych. W zależności od odmiany pestki łatwo oddzielają się od owocu lub są trudne do oddzielenia. Możemy wybrać odmiany do bezpośredniego spożycia i takie, które są najlepsze na przetwory, do mrożenia lub suszenia. Ponadto posiadają również takie cechy, jak siła wzrostu (średnio silny, silny lub bardzo silny), termin dojrzałości zbiorczej (lipiec-październik), wytrzymałość na mróz oraz odporność lub tolerancję na poszczególne choroby.

Zapylanie

Wśród uprawianych śliw są odmiany samopylne, częściowo samopylne oraz obcopylne. Śliwy obcopylne, aby mogły zawiązać owoce, potrzebują obecności tak zwanych zapylaczy. W ich sąsiedztwie muszą rosnąć takie odmiany, których pyłek umożliwia im zawiązanie owoców. Natomiast odmiany częściowo samopylne wydają niskie plony bez zapylenia krzyżowego, dlatego pożądane jest, aby dla nich również wybrać odpowiednie odmiany zapylające, które będą z nimi sąsiadowały. To sprawia, że te dwa rodzaje śliw nadają się raczej do większych ogrodów. Ostatnia odmiana śliw, samopylna, nie potrzebuje zapylaczy, polecana jest zwłaszcza do małych ogrodów, gdzie może rosnąć jako jedna odmiana.

Wymagania klimatyczne i glebowe

Drzewa śliwowe najlepiej rosną w miejscach ciepłych, zacisznych, osłoniętych od wiatru. Jeśli w naszym przypadku są narażone na wiatr, to od strony zachodniej i północno-zachodniej powinniśmy posadzić żywopłot lub szpaler z drzew lub krzewów. Należy sadzić je dosyć gęsto, aby uniemożliwić im zbyt bujny wzrost. Należy przy tym unikać drzew silnie rosnących, takich jak jesiony, topola czy akacja, gdyż mogą z czasem stać się dla naszych śliw konkurencją. Polecane są natomiast odmiany, które wytworzą dobry pokarm dla ptaków, np. dzikie czereśnie, czeremcha amerykańska, morwa czy róże owocowe. Zwiększy to bioróżnorodność ogrodu i pomoże w zwalczaniu szkodników. Większość odmian śliw jest mało odporna na mróz, dlatego nie należy ich sadzić w miejscach, gdzie występują zastoiska mrozowe. Drzewa niezbyt dobrze się czują w miejscach, w których często nad ranem utrzymują się mgły, jest chłodno i wilgotno. W takim miejscu mogą przemarzać pąki kwiatowe, a drzewa są narażone na rozwój chorób kory i drewna. Udają się na terenach, gdzie w okresie wiosennym występuje duża ilość opadów. Sprzyja to dobremu zawiązywaniu owoców i ich późniejszemu wzrostowi.

Śliwy najlepiej rosną na glebach ciepłych, wilgotnych i przewiewnych, lekko gliniastych lub piaszczysto-gliniastych, o pH lekko zbliżonym do obojętnego (około 6,8-7,0). Źle czują się na glebach gliniastych, ciężkich i podmokłych oraz na glebach lekkich, suchych i piaszczystych. Drzewa te lepiej reagują na nadmiar wody niż jej niedostatek. Dlatego dobrze znoszą stanowiska lekko podmokłe i dość wysoki poziom wody gruntowej.

Sadzenie

Przygotowanie gleby przed sadzeniem

Sprawdzenie stanu gleby, zarówno chemicznego, jak i fizycznego oraz jej odpowiednie przygotowanie pod sadzenie drzew owocowych powinniśmy robić z co najmniej rocznym wyprzedzeniem. Polega ono przede wszystkim na zastosowaniu zabiegów agrotechnicznych, głównie w zakresie usunięcia chwastów, spulchnienia gleby oraz zasilenia jej w składniki organiczne i mineralne - najlepiej po dokonaniu wcześniej chemicznej analizy gleby. Również jeszcze przed sadzeniem powinno się doprowadzić odczyn gleby do poziomu optymalnego. W tym celu należy sprawdzić pH gleby za pomocą kwasomierza na płyn Helliga lub cyfrowego miernika pH do gleby i w miarę potrzeb wyregulować je do poziomu odpowiedniego dla śliwy. Przed sadzeniem drzew powinniśmy skupić się najbardziej na nawożeniu organicznym, gdyż jego późniejsze stosowanie będzie znacznie ograniczone. Tylko wtedy mamy możliwość głębszego wprowadzenia substancji organicznej do gleby, która głównie przyczyni się do poprawiania właściwości fizycznych gleby. Jako szczególnie polecane nawożenie organiczne możemy zastosować przedplon w postaci roślin na zielony nawóz. Możemy również użyć obornika, torfu, kompostu lub wermikompostu.

Termin sadzenia

Są dwa terminy sadzenia dla drzewek z tak zwanym gołym korzeniem, mianowicie jest to jesień - od października do pierwszych silniejszych przymrozków, po których zamarza gleba lub wczesna wiosna, gdy nie rusza jeszcze wegetacja. Alternatywą jest zakupienie drzewek w pojemnikach, które możemy sadzić przez cały sezon, od wiosny do jesieni.

Technika sadzenia

Technika sadzenia jest taka sama jak w przypadku pozostałych drzew owocowych. Dlatego więcej informacji o technice sadzenia znajdziesz w tym artykule.

Podkładki

Wybierając śliwy do naszego sadu lub ogrodu, zwróćmy uwagę, na jakiej podkładce zaszczepiona jest odmiana szlachetna, ponieważ to od niej zależą niektóre cechy drzew, na przykład siła wzrostu lub rodzaj gleby, na której będą dobrze rosły. Do produkcji śliw w Polsce używane są zwykle dwa rodzaje podkładek generatywnych, rozmnażanych poprzez nasiona, za pośrednictwem których nie przenosi się groźna choroba wirusowa, jaką jest szarka. Pierwsza to siewka ałyczy. Drzewa szczepione na niej rosną silnie, obficie plonują, lecz dość późno wchodzą w okres owocowania, mają też dobrze rozwinięty system korzeniowy i z łatwością przystosowują się do różnego rodzaju gleby. Drzewka szczepione na ałyczy sprawdzą się, gdy mamy w ogrodzie lekką glebę. Drugą powszechnie stosowaną podkładką jest siewka Węgierki Wangenheima. Odmiany na niej szczepione mają dużo mniejsze rozmiary, rosną od 25 do 50% słabiej niż na siewkach ałyczy. Wcześnie wchodzą w owocowanie, obficie i corocznie plonują, wymagają gleby o uregulowanym stosunku wodnym. Na glebach słabszych konieczne jest nawadnianie, ponieważ przy niedostatecznej ilości wody owoce śliw szczepionych na Węgierce Wangenheima drobnieją. Śliwy szczepione na nich mają słabszy system korzeniowy, dlatego wymagają gleb bardziej żyznych niż śliwy szczepione na siewkach ałyczy, których system korzeniowy jest znacznie okazalszy.

Rozstawa

Wybierając odmiany do naszego ogrodu, powinniśmy zastanowić się, ile miejsca możemy przeznaczyć na drzewka. Jeżeli mamy mały ogród, a mimo to chcemy mieć w nim śliwy, wybierzmy drzewa zaszczepione na podkładkach półkarłowych. Będą one mniejsze i możemy posadzić je w mniejszych odległościach. Rozstawa, w jakiej sadzimy śliwy, zależy również od systemu prowadzenia drzew, rodzaju gleby, a także siły wzrostu z jaką rośnie dana odmiana. Na glebach lekkich możemy sadzić je gęściej niż na glebach cięższych, podobnie jest z odmianami rosnącymi słabiej, możemy je nieco bardziej zagęścić. Nie można jednak zbytnio zagęszczać drzew, ponieważ ograniczamy wtedy dostęp do światła słonecznego. Powoduje to niedorastanie owoców, co zmniejsza zawartość cukrów i suchej masy, a co za tym idzie pogarsza ich smak. Zbyt gęste nasadzenia utrudniają również ochronę przed szkodnikami i chorobami. Odległości nasadzeń dla śliwy względem podkładek, na jakich są zaszczepione, są następujące: dla drzew zaszczepionych na Węgierce Wangenheima sadzi się je w rozstawie 3,5-4,0 m między rzędami oraz 1-2 m w rzędzie, natomiast dla podkładki ałyczy rozstawa między rzędami powinna wynosić 3,5-4,0 m, a w rzędzie od 1,5 do 2,5 m.

Nawożenie śliw

W kolejnych latach po posadzeniu potrzeby nawozowe drzew owocowych wzrastają z wiekiem i są największe, gdy wchodzą one w okres owocowania. Możemy wtedy stosować nawożenie wiosenne, letnie jak i jesienne, dopasowując odpowiednio dawki i składniki do pory roku. Podczas nawożenia nawozy mineralne i organiczne w postaci stałej mogą być stosowane tylko powierzchniowo z ewentualnym delikatnym wzruszaniem gleby (co dodatkowo ją napowietrza). Nie ma innej możliwości, gdyż przy głębszym wprowadzaniu do gleby, uszkodzeniu uległyby korzenie drzew. Dlatego w nawożeniu pogłównym na większym znaczeniu zyskują tutaj nawozy w formie płynnej. Dla młodych drzewek nawożenie doglebowe należy prowadzić na powierzchni 1,5 razy większej od średnicy korony drzewek. Dzięki temu system korzeniowy będzie się lepiej rozrastał.

Nawożenie organiczne

Nawożenie organiczne rosnących drzew ogranicza się do ściółkowania gleby. Zyskują wtedy na znaczeniu nawozy płynne. Dzięki nawozom organicznym uzupełniamy w glebie nie tylko składniki pokarmowe dla drzew, ale również źródło próchnicy, będącej jest podstawą zdrowej i wydajnej gleby. Wśród nawozów organicznych mamy do dyspozycji:

• obornik - w postaci przekompostowanej (przed sadzeniem 3,5-4 tony na 10 arów), granulowanej lub suszonej,
• kompost - sprawdź nawożenie, rodzaje, właściwości kompostu,
• wermikompost,
• gnojówki i gnojowice,
• nawozy humusowe,
• nawozy zielone - wysiew nasion na zielony nawóz jest szczególnie wskazany jako przedplon na rok przed sadzeniem drzewek. Możemy w tym celu skorzystać z mieszanki roślin strączkowych lub gorczycy, która jest rośliną fitosanitarną. Nawozy zielone po wprowadzeniu do gleby ograniczają występowanie szkodliwych nicieni, myszy i nornic.

Nawożenie mineralne

Nawozy mineralne powinny być prowadzone jako uzupełnienie nawożenia organicznego, gdyż o potrzebie nawożenia i wysokości stosowanych dawek nawozów mineralnych decyduje aktualna zasobność danego składnika w glebie. Dlatego wskazane jest, aby przed zastosowaniem nawozów mineralnych oddać próbki gleby do analizy chemicznej w celu określenia potrzeb nawozowych naszej gleby względem prowadzonej uprawy. Nawożenie możemy prowadzić również na podstawie oceny wizualnej roślin, jak również interwencyjnie. Ten rodzaj nawożenia może być stosowany także dolistnie.

a) pH gleby

Śliwa najlepiej rośnie i plonuje na glebie o określonym odczynie, gdy wartość pH ma wartość 6,5-7,0. Jeśli poziom ten znacznie odbiega od normy należy zastosować odkwaszanie przy zbyt niskim pH lub zakwaszanie, gdy jego poziom jest z kolei zbyt wysoki. W naszych warunkach najczęściej potrzebne jest odkwaszenie gleby. Wykonujemy je poprzez jej wapnowanie za pomocą jednego z rodzajów nawozów wapniowych. Zabieg ten powinniśmy wykonać jeszcze na rok przed sadzeniem drzew. Najlepszymi terminami na jego wykonanie jest wczesna wiosna lub późna jesień. Dawki i rodzaj wapna zależą od aktualnego odczynu i kategorii agronomicznej gleby oraz okresu zastosowania wapna. Później, w trakcie uprawy, należy kontrolować odczyn co 2-3 lata. Niekiedy zdarza się, że poziom pH jest zbyt wysoki, wtedy należy zakwasić glebę przedsiewnie, stosując materiały organiczne, np. torf kwaśny, korę z drzew iglastych (najlepiej przekompostowaną) lub mineralne, takie jak siarka czy siarczan amonu, który poza zakwaszeniem gleby wzbogaci ją również w azot. Jednak konieczność przeprowadzenia takiego zabiegu zdarza się dosyć rzadko w naszych warunkach, gdyż niewielka ilość gleb w Polsce jest zasadowa.

b) nawozy mineralne jednoskładnikowe

Ten rodzaj nawożenia jest stosowany wtedy, gdy chcemy uzupełnić niedobór jednego ze składników pokarmowych. Przy tym rodzaju nawożenia wykonanie analizy chemicznej jest właściwie niezbędne. Przenawożenie jednym ze składników może spowodować blokadę przyswajania innych, prowadzić do zakłócenia procesów życiowych w roślinie oraz do rozwoju chorób i większej podatności drzewa na szkodniki.

c) nawozy mineralne wieloskładnikowe

Są to nawozy, które dostarczają roślinom podstawowych składników pokarmowych, niekiedy wraz z mikroskładnikami w zależności od wybranego nawozu. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej przeczytaj artykuł - Wieloskładnikowe nawozy mineralne.

Pielęgnowanie śliw

Zadarnianie

Na początku w okresie 1-2 lat po posadzeniu drzew nie poleca się zadarniania gleby pod drzewami. Wokół nich należy utrzymywać glebę w czarnym ugorze, usuwając pojawiającą się tam roślinność. Podczas tego warto użyć jakiegoś narzędzia ogrodniczego. Spulchnimy w ten sposób dodatkowo glebę, stwarzając korzeniom jeszcze lepsze warunki powietrzne. Należy uważać przy tym, by nie uszkodzić pnia i korzeni. Powierzchnia ta powinna być większa niż wynosiła szerokość dołka, w którym było sadzone drzewo, gdyż jego korzenie z czasem będą się rozrastać. Powinna być również dostosowana do siły wzrostu drzewa: im większa - tym większy czarny ugór. Jedynym zabiegiem, który możemy tam wykonywać to ściółkowanie. Drzewom pozwoli to znacznie lepiej przyjąć się po posadzeniu, gdyż ograniczy to konkurencję w dostępie do wody i składników pokarmowych. W kolejnych latach, najwcześniej w 3-4 roku możemy zadarnić czarny ugór. Może to być murawa z niskich traw lub koniczyny, którymi po ścięciu i rozdrobnieniu możemy mulczować powierzchnię pod drzewami.

Podlewanie

Do dobrego plonowania i wzrostu śliwy potrzebują dostatecznej ilości wody, więc jeśli opady deszczu nie są wystarczające, musimy regularnie podlewać drzewka. Szczególnie większe zapotrzebowanie na wodę wykazują śliwy szczepione na podkładkach półkarłowych, gdyż mają słabszy system korzeniowy. Nawadnianie jest szczególnie ważne w pierwszym roku po posadzeniu drzew, zwłaszcza dla tych, które były sadzone wiosną. Uprawy najlepiej jest nawadniać zmagazynowaną wcześniej wodą deszczową. Jeśli nie posiadamy jej, to pozostaje nam wykorzystanie studni lub wodociągu. Do pomiaru wilgotności gleby może posłużyć nam wilgotnościomierz.

Ściółkowanie

Aby zaoszczędzić sobie wiele wysiłku w postaci usuwania chwastów i podlewana, a do tego stworzyć jeszcze lepsze warunki do rozwoju śliwy, możemy zastosować ściółkowanie gleby wokół drzew. Można wyznaczyć wokół pnia drzewa kolistą powierzchnię, odgrodzić ją obrzeżem i wyściółkować materiałem organicznym lub nieorganicznym. Dzięki temu chwasty nie będą rosły, a gleba wokół drzewka będzie dłużej wilgotna.

Przycinanie

Cięcie śliw jest ważnym zabiegiem pielęgnacyjnym, który powinien utrzymać równowagę pomiędzy wzrostem i rozwojem drzew a ich owocowaniem. Za jego pomocą formujemy koronę, regulujemy jej rozmiar i zagęszczenie, dzięki czemu zapewniamy dostęp promieni słonecznych i swobodny ruch powietrza w koronie drzewa. Jest to również zabieg fitosanitarny, bo usuwamy pędy porażone przez różnego rodzaju choroby i szkodniki. Zabieg cięcia musi być przeprowadzony prawidłowo i w odpowiednim terminie. Nieprawidłowe cięcie może zmniejszyć odporność drzew, zwiększać ich podatność na choroby i niekorzystnie wpływać na owocowanie. Mamy kilka rodzajów cięć.

a) Cięcie śliw po posadzeniu

Śliwa jest drzewem wrażliwym na przesadzanie, dlatego pożądane jest jej cięcie po posadzeniu, które ma na celu złagodzenie stresu związanego z nim. Dla drzewek kupowanych z gołym korzeniem, jak i w balocie, ma to jeszcze większe znaczenie. Przywracamy w ten sposób równowagę naruszoną przez wykopywanie drzewek ze szkółki, gdyż podczas tego zabiegu około 2/3 korzeni pozostaje w glebie. Pierwsze cięcie należy zawsze wykonywać wiosną, niezależnie od tego, czy drzewko sadzimy wiosną, czy jesienią. Intensywność i sposób cięcia należy dostosować do warunków stanowiska, na którym będzie rosła śliwa.

b) Cięcie śliw rosnących

- Cięcie zimowe

Cięcie zimowe jest optymalnym terminem cięcia głównego, gdyż drzewa są wtedy w stanie spoczynku zimowego. Najlepiej, gdy zrobimy to w drugiej połowie zimy, czyli od końca stycznia do chwili ruszenia wegetacji. Wcześniejsze cięcie może zwiększyć wrażliwość drzew na mróz, co może obniżyć ich odporność i spowodować rozwój różnego rodzaju chorób, głównie kory i drewna. Cięcie zimowe wykonujemy co roku, powinno być ono też umiarkowane.

- Cięcie letnie

Jest to cięcie uzupełniające. Wykonujemy je w razie potrzeby w drugiej połowie lata. Jego celem jest uregulowanie wielkości i kształtu korony. Usuwamy wtedy wszystkie zbyt silne pędy, czyli tak zwane wilki. Cięcie letnie ważne jest szczególnie w przypadku odmian śliw silnie rosnących.

Zbiór i przechowywanie

Śliwki, w zależności od odmiany, dojrzewają od końca lipca do końca października i w tym okresie je zbieramy. Ich dojrzałość zbiorczą określamy na podstawie zabarwienia charakterystycznego dla danej odmiany i twardości owoców, które w pełni dojrzałe muszą być sprężyste i jędrne. Nie mogą być zielone, a także zbyt twarde ani zbyt miękkie. Do bezpośredniego spożycia zbiera się je, gdy są w pełni dojrzałe. Jeżeli chcemy owoce mrozić lub robić z nich przetwory, można zebrać je trochę wcześniej. Natomiast do krótkotrwałego przechowywania możemy je zbierać, gdy nie są jeszcze w pełni dojrzałe. Można odłożyć je w ciepłe i jasne miejsce (lecz nie w silnym słońcu), aby dojrzały. Owoce najlepiej zbierać podczas ładnej pogody, w dni suche, bez deszczu. Mokre owoce będą szybciej się psuły. Jeśli jednak pogoda ciągle jest deszczowa, nie można zbyt długo zwlekać ze zbiorem, lepiej zerwać owoce nawet mokre. Trzeba uważać, by podczas zbiorów nie uszkodzić owoców, bo takie szybciej się psują. Najpierw zbieramy owoce z najniższych gałęzi, a następnie te, które rosną coraz wyżej, aż dojdziemy do czubka drzewa. Zwykle konieczne jest użycie drabiny. Na rynku ogrodniczym są też dostępne specjalne zbieraki do owoców na długich trzonkach, które umożliwiają zbieranie owoców bez wchodzenia na drzewo lub na drabinę. Śliwki, które chcemy przechować przez jakiś czas, warto zrywać razem z szypułkami, co przedłuża ich świeżość. Śliwki, z których od razu będziemy robić przetwory, możemy zrywać bez szypułek. Najlepiej zbierać owoce do czystych i suchych skrzynek. Śliwki doskonale nadają się do mrożenia i suszenia, w tej postaci mogą być przechowywane przez kilka miesięcy.

Choroby i szkodniki

Śliwy są narażone na ataki szkodników oraz patogenów, takich jak wirusy, grzyby czy bakterie. Ich występowanie możemy wyeliminować lub znacznie ograniczać, stosując odpowiednie zabiegi pielęgnacyjne. Przy zakładaniu sadu w pierwszej kolejności należy zadbać, aby użyć zdrowego materiału szkółkarskiego. Drzewka powinny pochodzić z dobrych, kwalifikowanych szkółek, gdyż daje to nam gwarancję nabycia roślin wolnych od chorób wirusowych. W późniejszym czasie po posadzeniu ich, a szczególnie w sezonie wegetacyjnym, należy je regularnie kontrolować na obecność chorób i szkodników. Pozwoli to na szybkie wykrycie ognisk chorób i szkodników oraz szybką reakcję, która nie pozwoli rozprzestrzenić się zagrożeniu.

Do ograniczenia chorób i szkodników znacząco przyczynia się:

• wybór odpowiedniego stanowiska, unikanie zastoisk mrozowych (sprzyjają one rozwojowi chorób kory i drewna),
• wybór odmian charakteryzujących się odpornością lub wysokim stopniem tolerancji na choroby wirusowe i grzybowe, a w szczególności szarkę oraz dziurkowatość liści drzew pestkowych i brunatną zgniliznę drzew pestkowych,
• prawidłowe cięcie i formowanie, które umożliwia lepsze prześwietlanie koron i ich przewiewność, zmniejsza czas zwilżenia liści i owoców, a tym samym zapobiega ewentualnym zakażeniom,
• racjonalne i terminowe nawożenie, szczególnie unikanie przenawożenia azotem, które nie doprowadza do zbyt silnego wzrostu i nadmiernego zagęszczenia koron drzew, a tym samym ogranicza warunki dla infekcji. Zbyt późne zastosowanie nawozu może doprowadzić do wydłużenia okresu wegetacji i zwiększenia podatności na mróz, co z kolei może skutkować przemarznięciem i wzrostem podatności drzew na choroby,
• kompostowanie opadłych liści oraz usuwanie porażonych owoców (mumie) w celu ograniczenia rozwoju patogenów zimujących na tych organach,
• usuwanie porażonych pędów, a nawet w ostateczności całych drzew,
• zadbanie o bioróżnorodność w ogrodzie i stworzenie korzystnych warunków do życia dla pożytecznych organizmów (owadów, ptaków, małych zwierząt drapieżnych),
• niezagęszczanie drzew,
• zastosowanie niektórych nawozów zielonych wysianych jako przedplon.

Do najczęstszych chorób i szkodników śliw należą:

Choroby:

• brunatna zgnilizna drzew pestkowych,
• wirus ospowatości śliwy (szarka),
• czerwona plamistość liści śliwy,
• dziurkowatość liści drzew pestkowych,
• leukostomoza drzew pestkowych,
• rak bakteryjny,
• srebrzystość liści,
• torbiel śliwek.

Szkodniki:

• mszyce: śliwowo-trzcinowa, chmielowa, śliwowo-kocankowa,
• misecznik śliwowy,
• owocnice: żółtoroga i jasna,
• owocówka śliwkóweczka,
• pordzewiacz śliwowy,
• przędziorki: np. owocowiec, chmielowiec,
• zwójka różóweczka,
• szkodnik glebowy - pędrak (larwa chrabąszcza majowego).